Παραλία Μάρτσαλο
Το Μάρτσαλο είναι μια απομονωμένη παραλία στα δυτικά Aστερούσια Όρη, προσβάσιμη μόνο με τα πόδια ή με βάρκα. Στην αρχή του μονοπατιού συναντάμε τον λαξευμένο ναό της Παναγίας Μαρτσαλιανής, αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Από εκεί ξεκινά η κατάβαση προς την παραλία, διάρκειας περίπου 20 λεπτών, μέσα από ένα γραφικό φαράγγι γεμάτο φοινικόδεντρα, αρωματικά βότανα και θάμνους. Ακόμα και την περίοδο αιχμής, το Μάρτσαλο παραμένει ήσυχο λόγω της απομόνωσης. Το όνομα της παραλίας προέρχεται από τα Λατινικά και σημαίνει «Ασφαλές Λιμάνι», λόγω των ήρεμων νερών της.
Η βοτσαλωτή παραλία προσφέρει κρυστάλλινα νερά και απόλυτη ηρεμία. Στο κέντρο της υπάρχει ένα πρόχειρο μικρό μόλο, όπου δένουν πλοιάρια από Καλοί Λιμένες ή Μάταλα. Τα αλμυρίκια προσφέρουν φυσική σκιά.
Το Μάρτσαλο είναι ιδανικό για όσους αναζητούν απομόνωση. Ωστόσο, αποτελεί ιερό τόπο και η γύμνια ή ανάρμοστες συμπεριφορές θεωρούνται προσβλητικές από τους ερημίτες της περιοχής. Κατά την Μινωική εποχή, η παραλία χρησιμοποιούνταν ως λιμάνι. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ δίδαξε ο Απόστολος Παύλος.
Φαράγγι Μάρτσαλου
Το φαράγγι του Μάρτσαλου έχει μήκος περίπου 2 χλμ και θεωρείται ένα από τα ομορφότερα στην Κρήτη. Διασχίζει απόκρημνα βράχια και σπηλιές, στις οποίες έζησαν ερημίτες και ασκητές.
Η βλάστηση είναι ιδιαίτερα πυκνή, με φοινικόδεντρα, πικροδάφνες, ελιές, χαρουπιές και πουρνάρια. Η διάβαση του φαραγγιού είναι εύκολη, εκτός από το απότομο κατηφορικό τμήμα από τον ναό μέχρι την κοίτη.
Για να φτάσετε στην είσοδο, ακολουθήστε τον χωματόδρομο που συνδέει τη Μονή Οδηγήτριας με το Λιθινό. Θα δείτε πινακίδα που οδηγεί στο Μάρτσαλο. Στο Περιβόλι, στο μέσο της διαδρομής, υπάρχει λιθόκτιστη δεξαμενή που συλλέγει νερό από κοντινή πηγή.
Ο λαξευμένος ναός της Παναγίας Μαρτσαλιανής είναι κωνικού σχήματος, με βάθος 8 μέτρα και ύψος 10 μέτρα. Λειτούργησε ως κατακόμβη σε περιόδους διωγμών. Εγκαταλείφθηκε με την πάροδο του χρόνου και ανακαλύφθηκε τυχαία από βοσκούς της Μονής Οδηγήτριας στα μέσα του 19ου αιώνα. Εκεί βρέθηκε και η εικόνα της Παναγίας.